2025 №3 / Жасанды интеллектіні білім беру саласына кіріктіру: мүмкіндіктерді қолдану және проблемаларды шешу
Жасанды интеллектіні білім беру саласына кіріктіру: мүмкіндіктерді қолдану және проблемаларды шешу
Автор: Жанғозин Әнуар Қанатұлы
DOI: 10.62670/2308-7668.2025.53.3.001
Дереккөз: 53 шығарылым, № 3, 13 қазан 2025 ж.
Басып шығарушы: "Педагогикалық шеберлік орталығы" ЖМ
Құжат түрі: Шолу мақаласы
Аннотация
Мақалада жасанды интеллектінің білім берудегі рөлі зерделеніп, Назарбаев Зияткерлік мектептерінің практикалық мысалдары негізінде дербестендірілген оқыту, виртуалды/толықтырылған шындық және деректерді талдау барысында қолдану мүмкіндіктері қарастырылады. Сонымен қатар оқушылардың белсенділігін және инклюзивтілікті арттыру сияқты артықшылықтары көрсетіліп, техникалық мәселелер, этикалық проблемалар, академиялық адалдыққа қатысты тәуекелдер, оқушылардың хал-ахуалына және құпиялылықты сақтауға ықпалы, педагогтерді даярлаудағы олқылықтар сияқты мәселелер қарастырылады. Мақалада этикалық принциптер мен озық педагогикалық тәжірибеге негізделген жасанды интеллектіні енгізудегі жауапкершілік тұжырымдамасы ұсынылады.
Түйін сөздер: жасанды интеллект, дербестендірілген оқыту, этикалық проблемалар, академиялық адалдық, оқушылардың хал-ахуалы, педагогтерді даярлау
Әдебиеттер
1. Bowen, J. A. & Watson, C. E. Teaching with AI: A Practical Guide to a New Era of Human Learning. (2024).
2. Khan, S. Brave New Words: How AI Will Revolutionize Education (and Why That’s a Good
Thing). (Penguin, 2024).
3. Diamandis, P. H. & Kotler, S. The Future is Faster than You Think: How converging technologies are transforming business, industries, and our lives. (2020).
4. Gillani, N., Eynon, R., Chiabaut, C. & Finkel, K. Unpacking the “Black Box” of AI in Education. Educational Technology and Society (2023).
5. Wieczorek, M., Hosseini, M. & Gordijn, B. Unpacking the ethics of using AI in primary and
secondary education: a systematic literature review. (2025).
6. Mollick, Ethan. Co-Intelligence: Living and Working with AI. (Portfolio/Penguin, 2024).
7. Maslej, N. et al. Artificial Intelligence Index Report 2023. (2023).
8. Larson, E. J. The Myth of Artificial Intelligence: Why Computers Can’t Think the Way We Do. Belknap Press is an imprint of Harvard University Press (2021).
9. Mitchell, M. Artificial Intelligence: A Guide for Thinking Humans. (2020).
10. Briggs, J. & Kodnani, D. The Potentially Large Effects of Artificial Intelligence on Economic
Growth. Goldman Sachs (2023).
11. Fitzpatrick, D., Fox, A. (. o. t., Weinstein, B., Chandra, V. A., & Lakhani, P. (2023). The AI classroom: the ultimate guide to artificial intelligence in education. TeacherGoals Publishing, LLC.
12. Yan, L., Greiff, S., Teuber, Z. & Gašević, D. Promises and challenges of generative artificial intelligence for human learning. (2024).
13. Kamalov, F., Santandreu Calonge, D. & Gurrib, I. New Era of Artificial Intelligence in Education: Towards a Sustainable Multifaceted Revolution.H4 (2023).
14. Halimah, A. N. & Abdullah, H. “Student preference towards the utilization of Edmodo as a learning platform to develop responsible learning environments” study. (2022).
15. Biagini, G. Towards an AI-Literate Future: A Systematic Literature Review Exploring Education, Ethics, and Applications. Preprint at (2025).
16. Gouseti, A., James, F., Fallin, L. & Burden, K. The Ethics of Using AI in K-12 Education: A Systematic Literature Review. Preprint at (2025).
17. du Boulay, B. Artificial Intelligence in Education and Ethics. (2023).
18. Mccabe, D. L., Butterfield, K. & Treviño, L. K. Cheating in college: Why students do it and what educators can do about it. (2012).
19. Ghaffary, S. Universities Rethink Using AI Writing Detectors to Vet Students’ Work – Bloomberg. Bloomberg (2023).
20. June, S. & Bu, Q. Ethical Risks in Integrating Artificial Intelligence into Education and Potential
Countermeasures. (2022).
21. Beane, M. The Skill Code: How to Save Human Ability in an Age of Intelligent Machines. (2024).
2. Khan, S. Brave New Words: How AI Will Revolutionize Education (and Why That’s a Good
Thing). (Penguin, 2024).
3. Diamandis, P. H. & Kotler, S. The Future is Faster than You Think: How converging technologies are transforming business, industries, and our lives. (2020).
4. Gillani, N., Eynon, R., Chiabaut, C. & Finkel, K. Unpacking the “Black Box” of AI in Education. Educational Technology and Society (2023).
5. Wieczorek, M., Hosseini, M. & Gordijn, B. Unpacking the ethics of using AI in primary and
secondary education: a systematic literature review. (2025).
6. Mollick, Ethan. Co-Intelligence: Living and Working with AI. (Portfolio/Penguin, 2024).
7. Maslej, N. et al. Artificial Intelligence Index Report 2023. (2023).
8. Larson, E. J. The Myth of Artificial Intelligence: Why Computers Can’t Think the Way We Do. Belknap Press is an imprint of Harvard University Press (2021).
9. Mitchell, M. Artificial Intelligence: A Guide for Thinking Humans. (2020).
10. Briggs, J. & Kodnani, D. The Potentially Large Effects of Artificial Intelligence on Economic
Growth. Goldman Sachs (2023).
11. Fitzpatrick, D., Fox, A. (. o. t., Weinstein, B., Chandra, V. A., & Lakhani, P. (2023). The AI classroom: the ultimate guide to artificial intelligence in education. TeacherGoals Publishing, LLC.
12. Yan, L., Greiff, S., Teuber, Z. & Gašević, D. Promises and challenges of generative artificial intelligence for human learning. (2024).
13. Kamalov, F., Santandreu Calonge, D. & Gurrib, I. New Era of Artificial Intelligence in Education: Towards a Sustainable Multifaceted Revolution.H4 (2023).
14. Halimah, A. N. & Abdullah, H. “Student preference towards the utilization of Edmodo as a learning platform to develop responsible learning environments” study. (2022).
15. Biagini, G. Towards an AI-Literate Future: A Systematic Literature Review Exploring Education, Ethics, and Applications. Preprint at (2025).
16. Gouseti, A., James, F., Fallin, L. & Burden, K. The Ethics of Using AI in K-12 Education: A Systematic Literature Review. Preprint at (2025).
17. du Boulay, B. Artificial Intelligence in Education and Ethics. (2023).
18. Mccabe, D. L., Butterfield, K. & Treviño, L. K. Cheating in college: Why students do it and what educators can do about it. (2012).
19. Ghaffary, S. Universities Rethink Using AI Writing Detectors to Vet Students’ Work – Bloomberg. Bloomberg (2023).
20. June, S. & Bu, Q. Ethical Risks in Integrating Artificial Intelligence into Education and Potential
Countermeasures. (2022).
21. Beane, M. The Skill Code: How to Save Human Ability in an Age of Intelligent Machines. (2024).