2025 №3 / Төңкерістен дамытуға: мектептерге жасанды интеллектіні енгізу бойынша 2026 жылға дейінгі нұсқаулық
Төңкерістен дамытуға: мектептерге жасанды интеллектіні енгізу бойынша 2026 жылға дейінгі нұсқаулық
Автор: Дэн Фицпатрик
DOI: 10.62670/2308-7668.2025.53.3.009
Дереккөз: 53 шығарылым, № 3, 13 қазан 2025 ж.
Басып шығарушы: "Педагогикалық шеберлік орталығы" ЖМ
Құжат түрі: Шолу-талдау мақаласы
Аннотация
Жасанды интеллектінің қарқынды дамуы білім беру саласына өзгеріс енгізіп, оқушылар мен мұғалімдер үшін, мектеп жүйелері үшін маңызды мүмкіндіктермен қатар бірқатар сын-талаптарды туғызып отыр. Мақалада жасанды интеллектіні оқу процесіне енгізудің салдарлары, оның оқыту әдістеріне, оқушылардың оқу нәтижелеріне, академиялық адалдық пен өзара теңдікке ықпалы қарастырылады. Жасанды интеллект дербестендірілген оқытуға және мұғалімдердің жүктемесін азайтуға мүмкіндік беруімен қатар, жалған ақпарат тарату, қате түсінік қалыптастыру, технологияларға шектен тыс тәуелділік және айқын саясаттың болмауы сияқты мәселелерді де туындатады. Педагогтер мен оқушылар үшін ЖИ-сауаттылық қажеттілігінің артуы жағдайында бұл технологияларды этикалық тұрғыдан оңтайлы және адамға бағдарланған сипатта қолдану аса маңызды болып табылады. Автор жасанды интеллект сапалы білім беруге қауіп төндірмей, қолдау көрсетуін қамтамасыз ету үшін ашық диалогке, өзара стратегиялар алмасуға және жасанды интеллектіні байыпты түрде жүзеге асыруға шақырады.
Түйін сөздер: ЖИ-сауаттылық, дербестендірілген оқыту, академиялық адалдық
Әдебиеттер
1. Perset, K., et al, OECD Working Party on AI Governance (AIGO), Audrey Plonk, et al.
“Explanatory Memorandum on the Updated OECD Definition of an AI System.” Edited by
John Tarver. OECD Artificial Intelligence Papers, 2024. [Electronic resource]. – URL: https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2024/03/explanatory-memorandumon-the-updated-oecd-definition-of-an-aisystem_3c815e51/623da898-en.pdf
2. Vines, C. “Schools Can’t Do It Alone: Young People Need More Support for Career and Life Preparation, Says New 4-H Survey.” National 4-H Council, October 30, 2024. [Electronic resource]. – URL: https://4-h.org/about/blog/new-4-h-survey/
3. Madden, M., A. Calvin, A. Hasse, A. Lenhart, J. Caldwell, and J. H. N. Fisher. “The Dawn of the AI Era: Teens, Parents, and the Adoption of Generative AI at Home and School,” 2024. [Electronic resource]. – URL: https://www.commonsensemedia.org/sites/default/files/research/report/2024-the-dawn-of-the-ai-era_final-release-for-web.pdf
4. Johnsrud, B. “Creativity with AI: New Report Imagines the Future of Student Success | Adobe Blog,” January 22, 2025. [Electronic resource]. – URL: https://blog.adobe.com/en/publish/2025/01/22/creativity-with-ai-newreport-imagines-the-future-of-student-success
5. aiEDU. “AIEDU Pulse – AIEDU.” Accessed July 10, 2025. [Electronic resource]. – URL: https://www.aiedu.org/pulse
6. Langreo, L. “‘We’re at a Disadvantage,’ and Other Teacher Sentiments on AI.” Education Week, October 30, 2024. [Electronic resource]. – URL: https://www.edweek.org/technology/were-ata-disadvantage-and-other-teacher-sentimentso
n-ai/2024/10?utm_source=nl&utm_medium=eml&utm_campaign=tl&M=11630131&UUID=40d91d5e324d69a35497e467304816d3&T=15285032
7. National Parents Union. “National Parents Union Survey.” Online survey, Survey. Echelon Insights. Echelon Insights, n.d. [Electronic resource]. – URL: https://nationalparentsunion.org/wp-content/uploads/2024/12/National-Parents-Union-December-2024-Survey-Topline-.pdf
8. CDT. “Survey Research on Teacher Experiences,” 2024. [Electronic resource]. – URL: https://cdt.org/wp-content/uploads/2024/03/FINALTeacher-Spot-Poll-Slides.pdf
9. Madden et al., “The Dawn of the AI Era: Teens, Parents, and the Adoption of Generative AI at
Home and School.”
10. LinkedIn News. “LinkedIn Skills on the Rise 2025: The 15 Fastest-Growing Skills in the U.S.,” July 4, 2025. [Electronic resource]. – URL: https://www.linkedin.com/pulse/linkedin-skills-rise-2025-15-fastest-growing-us-linkedin-news-hy0le/
11. World Economic Forum. “Future of Jobs Report 2025,” January 2025. [Electronic resource]. – URL: https://reports.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_Report_2025.pdf
12. “AI at Work Is Here. Now Comes the Hard Part,” n.d. [Electronic resource]. – URL: https://www.microsoft.com/en-us/worklab/work-trend-index/ai-at-work-is-here-now-comes-the-hard-part
“Explanatory Memorandum on the Updated OECD Definition of an AI System.” Edited by
John Tarver. OECD Artificial Intelligence Papers, 2024. [Electronic resource]. – URL: https://www.oecd.org/content/dam/oecd/en/publications/reports/2024/03/explanatory-memorandumon-the-updated-oecd-definition-of-an-aisystem_3c815e51/623da898-en.pdf
2. Vines, C. “Schools Can’t Do It Alone: Young People Need More Support for Career and Life Preparation, Says New 4-H Survey.” National 4-H Council, October 30, 2024. [Electronic resource]. – URL: https://4-h.org/about/blog/new-4-h-survey/
3. Madden, M., A. Calvin, A. Hasse, A. Lenhart, J. Caldwell, and J. H. N. Fisher. “The Dawn of the AI Era: Teens, Parents, and the Adoption of Generative AI at Home and School,” 2024. [Electronic resource]. – URL: https://www.commonsensemedia.org/sites/default/files/research/report/2024-the-dawn-of-the-ai-era_final-release-for-web.pdf
4. Johnsrud, B. “Creativity with AI: New Report Imagines the Future of Student Success | Adobe Blog,” January 22, 2025. [Electronic resource]. – URL: https://blog.adobe.com/en/publish/2025/01/22/creativity-with-ai-newreport-imagines-the-future-of-student-success
5. aiEDU. “AIEDU Pulse – AIEDU.” Accessed July 10, 2025. [Electronic resource]. – URL: https://www.aiedu.org/pulse
6. Langreo, L. “‘We’re at a Disadvantage,’ and Other Teacher Sentiments on AI.” Education Week, October 30, 2024. [Electronic resource]. – URL: https://www.edweek.org/technology/were-ata-disadvantage-and-other-teacher-sentimentso
n-ai/2024/10?utm_source=nl&utm_medium=eml&utm_campaign=tl&M=11630131&UUID=40d91d5e324d69a35497e467304816d3&T=15285032
7. National Parents Union. “National Parents Union Survey.” Online survey, Survey. Echelon Insights. Echelon Insights, n.d. [Electronic resource]. – URL: https://nationalparentsunion.org/wp-content/uploads/2024/12/National-Parents-Union-December-2024-Survey-Topline-.pdf
8. CDT. “Survey Research on Teacher Experiences,” 2024. [Electronic resource]. – URL: https://cdt.org/wp-content/uploads/2024/03/FINALTeacher-Spot-Poll-Slides.pdf
9. Madden et al., “The Dawn of the AI Era: Teens, Parents, and the Adoption of Generative AI at
Home and School.”
10. LinkedIn News. “LinkedIn Skills on the Rise 2025: The 15 Fastest-Growing Skills in the U.S.,” July 4, 2025. [Electronic resource]. – URL: https://www.linkedin.com/pulse/linkedin-skills-rise-2025-15-fastest-growing-us-linkedin-news-hy0le/
11. World Economic Forum. “Future of Jobs Report 2025,” January 2025. [Electronic resource]. – URL: https://reports.weforum.org/docs/WEF_Future_of_Jobs_Report_2025.pdf
12. “AI at Work Is Here. Now Comes the Hard Part,” n.d. [Electronic resource]. – URL: https://www.microsoft.com/en-us/worklab/work-trend-index/ai-at-work-is-here-now-comes-the-hard-part