2024 №4 / Мектептегі тамақтану: оқушылардың хал-ахуалын жақсартуға бағытталған кешенді бағдарлама
Мектептегі тамақтану: оқушылардың хал-ахуалын жақсартуға бағытталған кешенді бағдарлама
Авторлары: Омарова Камилла Кенжеқызы, Мәліков Нұрдәулет Нұрланұлы, Антаева Дияра Асқарқызы
DOI: 10.62670/2308-7668.2024.50.4.005
Дереккөз: 50 шығарылым, № 4, 05 қаңтар 2025 ж. ж.
Басып шығарушы: "Педагогикалық шеберлік орталығы" ЖМ
Құжат түрі: Зерттеу мақаласы
Аннотация
Оқушылардың мектептегі тамақтануға қанағаттану деңгейін жоғарылату мектептегі жалпы хал-ахуалды жақсартудың негізгі көрсеткіші болып табылады. Бұл зерттеуде Назарбаев Зияткерлік мектептері мен Астана қаласы Халықаралық мектебінде қолданысқа енгізілген көпкомпонентті кешенді тамақтану бағдарламасының нәтижелері бағаланады. Бағдарлама қызметкерлерді оқыту, мәзірді түрлендіру, оқушыларды дұрыс тамақтануға дағдыландыру, қызмет көрсету тиімділігін арттыру және тағамдарды ұсыну сапасын жақсарту мақсатында асхананы
модернизациялау сияқты мәселелерді қамтыды. Бағдарламаны жүзеге асыруға дейін және жүзеге асырғаннан кейін жүргізілген талдау оқушылардың қанағаттану деңгейі жоғарылағанын байқатты, бұл тамақтану сапасын жоғарылатуға және оқушылардың хал-ахуалын жақсартуға бағытталған кешенді тәсілдеменің тиімділігін көрсетеді.
модернизациялау сияқты мәселелерді қамтыды. Бағдарламаны жүзеге асыруға дейін және жүзеге асырғаннан кейін жүргізілген талдау оқушылардың қанағаттану деңгейі жоғарылағанын байқатты, бұл тамақтану сапасын жоғарылатуға және оқушылардың хал-ахуалын жақсартуға бағытталған кешенді тәсілдеменің тиімділігін көрсетеді.
Түйін сөздер: тамақтану тәртібі, нутрициологиялық іс-шаралар, мектептегі тамақтану
Әдебиеттер
1. Dudley, D. A., Cotton, W. G., & Peralta, L. R. (2015). Teaching approaches and strategies that promote healthy eating in primary school children: A systematic review and meta-analysis. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 12(1), 28. https://doi.org/10.1186/s12966-015-0182-8.
2. Doku, D., Koivusilta, L., Raisamo, S., & Rimpelä, A. (2013). Socio-economic differences in adolescents’ breakfast eating, fruit and vegetable consumption and physical activity in Ghana. Public Health Nutrition, 16(5), 864–872. https://doi.org/10.1017/S136898001100276X.
3. Story, M., Neumark-Sztainer, D., & French, S. (2002). Individual and environmental influences on adolescent eating behaviors. Journal of the American Dietetic Association, 102(3), S40–S51. https://doi.org/10.1016/s0002-8223(02)90421-9.
4. Story, M., Nanney, M. S., & Schwartz, M. B. (2009). Schools and obesity prevention: Creating school environments and policies to promote healthy eating and physical activity. The Milbank Quarterly, 87(1), 71–100. https://doi.org/10.1111/j.1468-0009.2009.00548.x.
5. Schwartz, M. B., Henderson, K. E., Read, M., Danna, N., & Ickovics, J. R. (2015). New school meal regulations increase fruit consumption and do not increase total plate waste. Childhood Obesity, 11(3), 242–247. https://doi.org/10.1089/chi.2015.0019.
6. Langford, R., Bonell, C. P., Jones, H. E., Pouliou, T., Murphy, S. M., Waters, E., & Campbell, R. (2014). The WHO Health Promoting School framework for improving the health and wellbeing of students and their academic achievement. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4.
7. Pettigrew, S., Pescud, M., Donovan, R. J., & Jalleh, G. (2016). Outcomes of a comprehensive school food policy initiative in Western Australia. Health Education Research, 31(3), 408–418.
8. Bain, C., & Barker, M. (2010). Nutritional interventions in Central Asia: Challenges and opportunities. Global Public Health, 5(5), 476–490.
9. Evans, C. E., Christian, M. S., Cleghorn, C. L., Greenwood, D. C., & Cade, J. E. (2020). Systematic review and metaanalysis of school-based interventions to improve dietary intake outcomes. Public Health Nutrition, 23(6), 1151–1161. https://doi.org/10.1017/S1368980019003500.
10. Harrison, F., & Jones, A. P. (2019). The effectiveness of school-based interventions for improving dietary intake: A meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of School Health, 89(8), 653–662. https://doi.org/10.1111/josh.12796.
2. Doku, D., Koivusilta, L., Raisamo, S., & Rimpelä, A. (2013). Socio-economic differences in adolescents’ breakfast eating, fruit and vegetable consumption and physical activity in Ghana. Public Health Nutrition, 16(5), 864–872. https://doi.org/10.1017/S136898001100276X.
3. Story, M., Neumark-Sztainer, D., & French, S. (2002). Individual and environmental influences on adolescent eating behaviors. Journal of the American Dietetic Association, 102(3), S40–S51. https://doi.org/10.1016/s0002-8223(02)90421-9.
4. Story, M., Nanney, M. S., & Schwartz, M. B. (2009). Schools and obesity prevention: Creating school environments and policies to promote healthy eating and physical activity. The Milbank Quarterly, 87(1), 71–100. https://doi.org/10.1111/j.1468-0009.2009.00548.x.
5. Schwartz, M. B., Henderson, K. E., Read, M., Danna, N., & Ickovics, J. R. (2015). New school meal regulations increase fruit consumption and do not increase total plate waste. Childhood Obesity, 11(3), 242–247. https://doi.org/10.1089/chi.2015.0019.
6. Langford, R., Bonell, C. P., Jones, H. E., Pouliou, T., Murphy, S. M., Waters, E., & Campbell, R. (2014). The WHO Health Promoting School framework for improving the health and wellbeing of students and their academic achievement. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4.
7. Pettigrew, S., Pescud, M., Donovan, R. J., & Jalleh, G. (2016). Outcomes of a comprehensive school food policy initiative in Western Australia. Health Education Research, 31(3), 408–418.
8. Bain, C., & Barker, M. (2010). Nutritional interventions in Central Asia: Challenges and opportunities. Global Public Health, 5(5), 476–490.
9. Evans, C. E., Christian, M. S., Cleghorn, C. L., Greenwood, D. C., & Cade, J. E. (2020). Systematic review and metaanalysis of school-based interventions to improve dietary intake outcomes. Public Health Nutrition, 23(6), 1151–1161. https://doi.org/10.1017/S1368980019003500.
10. Harrison, F., & Jones, A. P. (2019). The effectiveness of school-based interventions for improving dietary intake: A meta-analysis of randomized controlled trials. Journal of School Health, 89(8), 653–662. https://doi.org/10.1111/josh.12796.